Spirulina – właściwości, zastosowanie i dawkowanie (2024)

Spirulina – co to jest? Najważniejsze informacje

Spirulina, jako suplement diety lub składnik żywności, jest dostępna niemalże na całym świecie w postaci proszku, tabletek i płatków. Jest bogata w wiele składników odżywczych. To doskonałe źródło białka (w suchej biomasie jego zawartość wynosi około 70%) i witamin. Zawiera zarówno te rozpuszczalne w wodzie, jak i w tłuszczach. Można w niej znaleźć m.in. witaminy A, D, E, K, B i C. .

Spirulina jest znana z bogactwa aminokwasów – w tym tych, których organizm nie jest w stanie samodzielnie wyprodukować i muszą być dostarczane z zewnątrz. Dlatego też spirulina jest wartościowym uzupełnieniem diety wegetariańskiej. Ponadto zawiera znaczną ilość tłuszczów, które stanowią około 7% jej składu. Wśród nich dominują kwas γ-linolenowy (GLA), kwas α-linolenowy (ALA), kwas stearydonowy (SDA), kwas arachidonowy (AA), kwas eikozapentaenowy (EPA) oraz kwas dokozaheksaenowy (DHA). Ponadto spirulina jest bogatym źródłem minerałów. W jej skład wchodzą również minerały, takie jak fosfor, żelazo, wapń, potas, sód oraz magnez, a także inozytol i barwniki.

Spirulina stosowana jest zarówno w przemyśle kosmetycznym, jak i branży suplementów diety. Charakteryzuje się wysoką przyswajalnością na poziomie 85–95%. Spirulina zawiera kwas gamma linolenowy. Bierze udział w tworzeniu substancji, które wykazują działanie obniżające ciśnienie krwi. Dodatkowo stosowanie suplementów diety zawierających te algi zmniejsza ryzyko zakrzepów wewnątrznaczyniowych. Wspomaga pracę układu odpornościowego poprzez aktywację przeciwciał. Kolejnym korzystnym działaniem jest pozytywny wpływ na wygląd skóry, włosów i paznokci.

Wpływ spiruliny na układ krążenia

Do korzystnego działania spiruliny można zaliczyć zmniejszanie poziomu trójglicerydów. Trójglicerydy są to kwasy tłuszczowe, które są jednym z głównych materiałów energetycznych dla organizmu. Ich nadmiar znacznie podnosi ryzyko zawału serca. Dodatkowo spirulina zwiększa poziom „dobrego” cholesterolu HDL, jednocześnie obniżając poziom tego „złego” cholesterolu LDL. Zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi może prowadzić do powstania miażdżycy. Kolejną korzyścią płynącą z suplementacji jest obniżenie ciśnienia tętniczego.

Wpływ spiruliny na cukrzycę

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna wynikająca z zaburzonego wydzielania lub działania insuliny. Insulina jest hormonem produkowanym przez trzustkę. Jej działanie jest ściśle powiązane z poziomem glukozy we krwi. Suplementacja spiruliny pomaga obniżyć stężenie cukru we krwi. To świetne wsparcie w walce z cukrzycą oraz insulinoopornością.

Antyoksydacyjne działanie spiruliny

Stres oksydacyjny jest stanem braku równowagi pomiędzy działaniem wolnych rodników, czyli reaktywnych form tlenu, a biologiczną zdolnością do szybkiej detoksykacji, czyli oczyszczenia reaktywnych produktów pośrednich lub naprawy wyrządzonych szkód. Suplementacja spiruliny pomaga efektywnie obniżyć poziom stresu oksydacyjnego. Dodatkowym zadaniem jest ochrona komórek organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Wpływ spiruliny na układ immunologiczny

Stan zapalny to reakcja obronna organizmu. Może wywoływać takie objawy jak gorączka, ból, obrzęk. Stan zapalny niekoniecznie musi powodować bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia czy życia.Natomiast zignorowany i nieleczony może wyrządzić poważne szkody w organizmie. Przyjmowanie spiruliny zmniejsza ryzyko wystąpienia stanów zapalnych. Pobudza komórki układu odpornościowego do działania i obrony organizmu przed działaniem drobnoustrojów. Dodatkowo spirulina wykazuje działanie antyalergiczne.

Wpływ spiruliny na funkcje wątroby

Wątroba jest narządem pełniącym bardzo wiele różnorakich funkcji. Jedną z najlepiej znanych jest funkcja detoksykacyjna. Wątroba odpowiada między innymi za metabolizm, procesy biotransformacji, przemiany żółci czy wytwarzanie hemu. Spirulina wykazuje działanie hepatoprotekcyjne. W praktyce oznacza to, że bezpośrednio chroni komórki wątroby przed uszkodzeniami. Dodatkowo poprawia jej wydolność.

Wpływ spiruliny na odchudzanie

Badania naukowe potwierdzają, że spożycie spiruliny może być korzystne dla osób pragnących zrzucić nadmiar kilogramów. Spirulina może zwiększać tempo przemiany materii – jej spożycie może także przyczynić się do zmniejszenia uczucia głodu. Nie bez znaczenia jest również fakt, że spirulina jest bogata w błonnik, dzięki czemu może stworzyć warstwę ochronną na ścianach jelit, co ogranicza wchłanianie tłuszczów i nadmiaru cukrów, a w konsekwencji pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi.

Objawy nadmiaru spiruliny

Spirulina uznawana jest za substancję bezpieczną. Natomiast należy pamiętać, że jak w przypadku każdej substancji kluczowa jest jej ilość. Nadmierne spożycie spiruliny może wywoływać reakcje alergiczne. Bardzo często działania niepożądane spowodowane są nie ilością lub samym faktem przyjmowania spiruliny, a jej jakością. Może być ona zanieczyszczona przez toksyny sinicowe. Należą do nich między innymi mikrocystyny. Zatrucie mikrocystynami, szczególnie u dzieci, może prowadzić do uszkodzenia wątroby.

Spirulina - przeciwwskazania

Nie zaleca się stosowania spiruliny przez dzieci, a także kobiety w ciąży i matki karmiące piersią. Inne przeciwwskazania obejmują choroby autoimmunologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane czy reumatoidalne zapalenie stawów. Osoby uczulone na algi także powinny unikać spiruliny. Odradza się również przyjmowanie spiruliny u osób cierpiących na fenyloketonurię. Przed rozpoczęciem suplementacji zaleca się konsultację z lekarzem.

Przed rozpoczęciem suplementacji ważne jest znalezienie produktu wysokiej jakości. Spożywanie zanieczyszczonej spiruliny może powodować bóle brzucha, mdłości, wymioty, odwodnienie.

Warto też wiedzieć, że morskie rośliny, takie jak algi, są bogate w jod. Oznacza to, że suplementacja spiruliną może być nieodpowiednia dla osób uczulonych na jod lub cierpiących na nadczynność tarczycy. Osoby z takimi schorzeniami powinny unikać suplementacji tego konkretnego typu spiruliny, aby uniknąć ewentualnych niepożądanych skutków zdrowotnych.

Spirulina - skutki uboczne

Przyjmowanie spiruliny zgodnie z zaleceniami rzadko prowadzi do wystąpienia skutków ubocznych. W niektórych przypadkach mogą pojawić się niepożądane reakcje, takie jak alergie, bóle głowy, trudności ze snem oraz problemy z układem pokarmowym.

Opinie lekarzy wskazują, że spirulina jest bardzo często polecana jako uzupełnienie codziennej diety. Przy wyborze warto jednak zwrócić uwagę na jakość produktu. Spirulina, podobnie jak inne gatunki alg, może zawierać metale ciężkie. Najlepiej wybierać preparaty, które przeszły analizę mikrobiologiczną, wykluczającą obecność metali ciężkich w składzie.

Z czym nie łączyć spiruliny?

Spirulinę należy stosować ostrożnie i nie łączyć jej z lekami przeciwzakrzepowymi ani immunosupresyjnymi. Spirulina może wpływać na procesy krzepnięcia krwi oraz interakcje z układem immunologicznym organizmu. Stosowanie jej jednocześnie z lekami tego rodzaju może prowadzić do nieprzewidywalnych efektów, w tym potencjalnie niebezpiecznych reakcji. Zawsze zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji spiruliną, szczególnie dla osób przyjmujących wspomniane leki. Ponadto podobnie jak w przypadku każdego suplementu diety, istotne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących dawkowania oraz monitorowanie ewentualnych działań niepożądanych.

Przyjmowanie spiruliny - rano czy wieczorem?

Optymalnym sposobem przyjmowania suplementów ze spiruliną jest podzielenie dziennej dawki na trzy do pięciu mniejszych porcji, które należy spożywać razem z posiłkami. Przyjmowanie spiruliny rano, w południe i wieczorem pozwala zapewnić stały dopływ niezbędnych substancji.

Spirulina - ile dziennie?

Dawkowanie spiruliny zależy od konkretnego suplementu. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń podanych przez producenta. Zazwyczaj zalecane dzienne dawki spiruliny wahają się od 1 do 4 gramów, podzielonych na kilka porcji, np. około 500 mg każda. Nie zaleca się przekraczania 10 gramów dziennie. Ze względu na charakterystyczny słonawy, lekko grzybowy smak, spirulina w proszku świetnie komponuje się z potrawami słonymi, zupami i koktajlami warzywnymi. Co więcej, niebieska spirulina to naturalny pigment, który znajduje szerokie zastosowanie jako barwnik spożywczy. Może on zmieniać wygląd różnorodnych potraw i napojów, takich jak koktajle, smoothie, dania makaronowe czy wypieki.

Jak długo można przyjmować spirulinę?

Aby cieszyć się zauważalnymi efektami zdrowotnymi spiruliny, zaleca się regularne stosowanie przez co najmniej 3-6 miesięcy. Jednak efekty mogą być zróżnicowane w zależności od indywidualnych czynników zdrowotnych i stylu życia.

Formy podawania

Spirulinę można znaleźć w różnych formach, w tym w postaci tabletek, kapsułek, proszku lub płynnego ekstraktu w ampułkach. Wybór zależy przede wszystkim od własnych preferencji.

Źródła pokarmowe spiruliny

Spirulina, jako suplement diety lub składnik żywności, jest łatwo dostępna w różnej formie. Może występować w postaci proszku, tabletek lub nawet syropów. Spirulina nie jest jednym związkiem, a grupą kilku różnych gatunków sinic należących do rzędu Oscillatoriales . Do głównych producentów spiruliny należą Chiny, Bangladesz, Indie, Tajlandia, Tajwan, USA, Pakistan, Grecja i Chile.

• Źródła
  1. Vonshak, A. (ed.). „Spirulina platensis (Arthrospira): Physiology, Cell-biology and Biotechnology.” London: Taylor & Francis, 1997.
  2. Hongsthong A, et al. “Revealing differentially expressed proteins in two morphological forms of Spirulina platensis by proteomic analysis.” Mol Biotechnol. (2007).
  3. Campanella L, Russo MV, Avino P. “Free and total amino acid composition in blue-green algae.” Ann Chim. (2002).
  4. Karkos D. P., Leong C. S., Karkos C.D., Sivaji N., Assimakopoulos A. D., Spirulina in clinical practice: evidence-based human applications, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18955364/, [dostęp 25.02.2024].
  5. Finamore A., Palmery M., Bensehaila S., Peluso I., Antioxidant, Immunomodulating, and Microbial-Modulating Activities of the Sustainable and Ecofriendly Spirulina, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28182098/, [dostęp 25.02.2024].
  6. DiNicolantonio J.J., Bhat G. A., Okeefe J.,Effects of spirulina on weight loss and blood lipids: a review, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7061888/, [dostęp 25.02.2024].